Alman Dışişleri Bakanlığı'nın sayfasına hoş geldiniz

İnsan Hakları: Hakkın Var!

Makale

Büyülelçiliklerin üzerinde çalıştığı önemli konulardan biri insan haklarıdır. İnsan hakları ne ya? Avustralya, Afrika, Amerika, Almanya ve Türkiye olsun, insanların düyanın her yerinde „insan hakları“ denilen hakları vardır. Bunun nedenini ve hangi hakların söz konusu olduğunu buradan öğrenebilirsin.

Bir hakka sahip olmak, bir başkasından bir şeyi talep etmeye hakkın olduğu anlamına geliyor. Örneğin bir kitaba sahipsen, bu kitapla ne yapacağına kendin karar verebilirsin.  Kitabı bir arkadaşına mı ödünç vereceğine veya satacağına sen karar verebilirsin. İnsan hakları da aslında bunun gibi bir şey: İnsan hakları bir insanın hayatıyla bağlantılıdır. İnsan haklarından dolayı herkes insani bir muameleyi talep edebilir.

Bu tam olarak ne demek?

İnsan haklarının amacı insanları korumak ve onlara fırsatlar tanımaktır. Herkes insan haklarına dayanarak şunu söyleyebilir: Canımı acıtma! Hayatımı koru! Açım, bana yiyecek birşeyler ver! Okula gitmek istiyorum.

Almanya´da insan hakları anayasa tarafından korunmaktadır.  Anayasanın birinci maddesinde sade bir şekilde şu yazmaktadır: "İnsanın onuru dokunulmazdır." Bu esasa devlet saygı göstermek zorundadır. Örneğin polis kimseyi nedensiz tutuklayamaz veya birini yaralayamaz.

Çocuk Hakları
Çocuk Hakları © Almanya Büyükelçiliği Ankara / Ümmühan Yilmaz

İnsan hakları aynı zamanda uluslararası alanda da korunmaktadır. Buna göre her insan bazı haklara sahiptir - doğum yeri neresi olursa olsun, küçük veya büyük olsun, güçlü veya zayıf olsun, erkek veya kadın olsun.  Birleşmiş Milletler 1948 yılında bu esası İnsan Hakları Evrensel Bildirisi´nde kararlaştırdı.


Çocuklar da insan. Onların neden özel hakları var?

Çocukların olağanüstü korumaya ihtiyacı var ve bundan dolayı onlara özel haklar tanınır. Bu konu üzerinde Birleşmiş Milletler uzun süre tartıştı ve sonunda 1989 yılında "Çocuk Hakları Sözleşmesi" kabul edildi. Dünyadaki ülkelerin neredeyse hepsi bu sözleşmeyi imzaladı. Böylece dünyada yaşayan iki milyar çocuk koruma altına alınmış oldu. Sözleşme, dünyanın her yerinde çocukların sözleşmenin öngördüğü gibi büyümesini emrediyor. Yani şiddetsiz ve çilesiz bir ortamda oynayarak ve öğrenerek. Almanya, çocukları daha iyi koruyabilmek için Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu´yla  (UNICEF) işbirliği içersindedir.

Haklar nasıl uygulanır?

Öncelikle elbette her çocuk her insan gibi yaşama hakkına sahiptir. Bu insan haklarının ilk temel esasıdır. Mesela çocukların tıbbi tedaviye hakkı vardır. Bugün halen birçok çocuk tedavi edilebilir hastalıklardan maalesef ölüyor.

Çocuklar başka hangi haklara sahip?

Çocukların çocuk gibi muamele görmeye hakkı vardır. Her çocuğun istismar ve şiddette karşı korunmaya hakkı bulunuyor. Buna rağmen dünya çapında maalesef binlerce çocuk ağır işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Okula gidip oynamaları gerekirken onlar hergün fabrikalarda çalışıyor veya asker olarak savaşıyor.

Çocuk Hakları Sözleşmesi bunlara engel olmak istiyor. Sözleşmeye göre, çocukların ilkokul eğitimleri ücretsiz ve zorunlu olmalı, askerlerin en az 18 yaşında olması ve çocukların satılması tamamen yasaklanması gerekiyor. Sözleşmeyi imzalayan ülkeler bu esaslara uymak zorundadır. Ülkelerin buna uyup uymadığını Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komisyonu tarafından denetleniyor.

Ayrıca her çocuk – erkek veya kız fark etmiyor – eşit muameleyi hak ediyor. Ancak birçok ülkede kız çocukları erkeklere göre daha kötü muamele görüyor. Kızlar genellikle ev işlerinde çalışmaktan okula gidemiyor. Almanya bundan dolayı dünya çapında kız çocukları için eğitim programları destekliyor.








Sayfa başına dön